Endikleriň utgaşmasynda nädip kömek almaly (tolgunma + alkogol/neşe)
1. Gyzgyn telefon liniýasyna 1800 858 858
Toplumlaýyn baha bermek: operator diňe bir oýna garaşlylyk ölçegleri boýunça däl, eýsem alkogol ýa-da neşe serişdelerini ulanmagyň alamatlary boýunça hem skrining geçirýär, her bir bozulmanyň agyrlyk derejesini kesgitleýär.
Ugur: Ilkinji söhbetdeşlikden soň, ýöriteleşdirilen AOD (alcohol and other drugs) hyzmatlarynyň we oýunlara garaşlylygy bejermek üçin ygtyýarlandyrylan merkezleriň sanawyny alarsyňyz.
2. Komorbid kesellerini anyklamak
DSM-5: ilkinji ýüzbe-ýüz maslahat berlende ýa-da onlaýn kabul edilende "psihaktiw maddalary ulanmak bilen baglanyşykly näsazlyklar" we "oýun häsiýetiniň bozulmagy" ölçegleri boýunça anyklaýyş geçirilýär.
Multiprofil topar: psihiatr, kliniki psiholog we psihoterapewt fiziki, psihologiki we jemgyýetçilik ýagdaýyna, şeýle hem depressiýanyň we aladanyň barlygyna baha berýärler.
3. Bejerginiň toplumlaýyn meýilnamasyny işläp düzmek
Bitewi teswirnama: kombinirlenen gatyşmalar bir wagtyň özünde başga bir goşmaça patterne "geçmezlik" üçin iki garaşlylyga hem ýüzlenýär.
Bejerginiň maksatlary: birmeňzeş ileri tutulýan başlangyç (mysal üçin detoksifikasiýa) we ikinji (oýun triggerleri bilen işlemek) tapgyrlarynyň anyk bölünmegi.
4. Detoksifikasiýa we lukmançylyk goldawy
Stasionar ýa-da ambulatoriýa detoksy: maddy garaşlylygyň agyrlygyna baglylykda.
Dermanlar: alkogolly abstinent sindromynda benzodiazepinler, opioid endikleri üçin naltrekson ýa-da buprenorfin; zerur bolsa - antidepressantlar we anksiolitikler.
5. Psihoterapewtiki usullar
Kognitiw-özüni alyp baryş bejergisi: oýun we alkogol/neşe hakda manysyz ynançlar bilen işlemek üçin modullar, impulslary ýeňip geçmek endiklerini öwretmek.
Höweslendiriji söhbetdeşlik: üýtgemäge bolan içerki höwesi ýokarlandyrmak, addiksiýalaryň iki görnüşinden ýüz öwürmek babatda "ambiwalentligi" işläp düzmek.
Toparlaýyn bejergi: toplumlaýyn toparlar, şol bir wagtyň özünde oýun we substansial meseleler ara alnyp maslahatlaşylýar.
6. Öz-özüňe kömek we özara kömek toparlary
Gamblers Anonymous + Alcoholics/Narcotics Anonymous: "12 ädim" ýörelgesi boýunça iki topara hem baryp görüň; köp merkezler bilelikdäki sessiýalary gurnaýarlar.
Dual Recovery Anonymous: "12 ädim" uýgunlaşdyrylan programma boýunça işleýän iki garaşly adamlar üçin ýöriteleşdirilen toparlar.
7. Durmuş we maşgala goldawy
Maşgala bejergisi: garyndaşlary ynamy dikeltmäge çekmek, özara gatnaşyklary goldamak we garaşlylygyň öňüni almak.
Durmuş hyzmatlary: işe, ýaşaýyş jaýyna, bergileri dolandyrmaga we maliýe durnuklylygyny dikeltmäge kömek etmek.
8. Telemedisina we onlaýn modullar
Wideo sessiýalar we söhbetdeşlik maslahatlary: ýüzbe-ýüz duşuşyklara gatnaşyp bilmeýänler üçin.
Öz-özüňi öwrenýän programmalar: stresleri dolandyrmak, bökdençlikleriň öňüni almak we maliýe meýilnamalaşdyrmak boýunça interaktiw modullar.
9. Yzarlamak we uzak möhletleýin gözegçilik
Gyzgyn telefon liniýasyndan yzygiderli jaň etmek we terapewtiňiz bilen "follow-ap" kabul etmek: dinamikany dolandyrmak, meýilnamany düzetmek, gaýtalanmagy ir ýüze çykarmak.
Ykjam programma-treker: her gün şowsuzlygyň, keýpiň we krisis-koordinator bilen birleşdirilýän pursatlaryň belligi.
10. Öňüni alyş çäreleri we gaýtalanmalaryň öňüni almak
Aýry-aýry "krizis meýilnamasy": gyssagly aragatnaşyklaryň sanawy (gyzgyn liniýa, AOD-hyzmat, ynanylan adam), howpsuz töwekgelçiligi azaltmak boýunça görkezmeler.
Bilim webinarlary: "gaýtalanmagyň habarçylaryny" tanamak, dynç alyş usullary we goşmaça modeller bolmazdan dynç almagy meýilleşdirmek boýunça yzygiderli onlaýn seminarlar.
Oýun we maddy garaşlylyk bir wagtyň özünde toplumlaýyn goldaw gyzgyn liniýanyň, lukmançylyk hyzmatlarynyň, psihoterapewtleriň we özara kömek toparlarynyň utgaşdyrylan hereketlerini talap edýär. Beýan edilen meýilnama laýyklykda, siz gaýtalanmalaryň durnuklaşmagyna, dikeldilmegine we uzak möhletleýin öňüni almaga gurluş ýoluny alýarsyňyz.